معرفی انواع گیربکس صنعتی

معرفی انواع گیربکس صنعتی
هدف استفاده از گیربکس صنعتی، تغییر در میزان گشتاور و دور دریافتی از موتور است. گیربکس از 2 قسمت اصلی شافت (محور) و چرخ دنده تشکیل شده است که با اتصال و درگیری این 2 بخش، گیربکس کار می کند و نسبت تبدیل، گشتاور و دور خروجی به دست می آید.

در هر کدام از انواع گیربکس، نحوه قرارگیری شافت و چرخ دنده ها متفاوت است و همین مورد باعث طراحی و تولید مدل های مختلف گیربکس، برای کارهای مختلف شده است.

اگر می خواهید که در مورد طراحی، اجزا و عملکرد گیربکس های صنعتی اطلاعات بیشتر و تخصصی تری داشته باشید، مقاله گیربکس صنعتی چیست را مطالعه نمایید.

در این مقاله گیربکس های صنعتی را بر اساس ویژگی های مختلفی تقسیم بندی و بررسی می کنیم.

تقسیم بندی بر اساس نوع چرخ دنده:

گیربکس حلزونی
گیربکس هلیکال
گیربکس خورشیدی
گیربکس کرانویل پینیون
گیربکس مخروطی
تقسیم بندی بر اساس محور:

شافت مستقیم
شافت موازی
شافت بغل
تقسیم بندی بر اساس مکانیزم:

گیربکس کاهنده
گیربکس افزاینده

بررسی انواع گیربکس های صنعتی بر اساس نوع چرخ دنده
در ابتدا گیربکس ها را بر اساس نوع چرخ دنده بررسی می کنیم.

گیربکس حلزونی
به دلیل شکل ظاهری، نوع قرارگیری و حرکت چرخ دنده ها نسبت به یکدیگر، گیربکس حلزونی گفته می شود. گیربکس حلزونی از حداقل 2 چرخ دنده ساخته شده است؛ چرخ دنده اول که استوانه ای شکل است همان شافت مارپیچ است که به آن ماردون هم می گویند و دیگری یک چرخ دنده دایره ای است که به آن چرخ دنده برنجی می گویند.

نیروی ورودی به ماردون که عضو محرک است، وارد می شود سپس باعث چرخش چرخ دنده دایره ای شکل یا متحرک می شود.

معمولا جنس چرخ دنده ماردون، استوانه ای از فولاد است که در برابر بار، فشار و ضربات سنگین ورودی، مقاومت بیشتری داشته باشد و جنس چرخ دنده دایره ای از برنج است برای این که به صورت نرم و آرام کار کند.

این مدل به کم مصرف بودن و سرعت کم معروف است، به طوری که می تواند نسبت تبدیل 1 به 100 را در فضایی کوچک رائه دهد. برای همین در شرایطی استفاده می شود که کاهش سرعت چشمگیر و افزایش گشتاور بالایی بخواهیم.

مزیتی که این گیربکس دارد این است ماردون می تواند چرخ دنده برنجی را بچرخاند اما برعکس آن ممکن نیست. این ساختار برای مواقعی که نیاز است چرخ دنده ها قفل شوند یا گیربکس نباید در جهت برعکس چرخش انجام دهد، مناسب است. به این ویژگی، خاصیت خود قفل شونده می گویند.

انواع گیربکس حلزونی
در ادامه با انواع گیربکس حلزونی آشنا می شویم:

گیربکس کتابی یا گیربکس مکعبی: سری NRV و NMRV
گیربکس حلزونی دایره ای: سری VF و MVF
گیربکس حلزونی پایه فلنج: سری VF FC و MVF FC
گیربکس NRV و NMRV
در مواردی که به دور خروجی کم و گشتاور بالا نیاز است، استفاده می شوند. به دلیل شکل ظاهری، به آن ها گیربکس کتابی یا گیربکس مکعبی هم می گویند. تفاوت NRV و NMRV در نوع ورودی آن ها است. NRV ورودی شافت است و NMRV ورودی فلنج و هالو شافت است.

گیربکس کتابی یا مکعبی به شکل پایه دار تولید می شود.

گیربکس VF و MVF
این مدل ها از لحاظ ساختاری، مشابه دسته قبلی هستند و تفاوت آن ها در شکل ظاهری است که گیربکس حلزونی دایره ای هم گفته می شوند. تفاوت VF و MVF مانند دسته قبلی در نوع ورودی و خروجی آن ها است. مدل VF ورودی با شافت است و مدل MVF ورودی با فلنج یا هالو شافت است.

گیربکس VF و MVF، با پایه طراحی می شوند.

گیربکس VF FC و MVF FC
کلمه FC که در کنار اسم دو مدل VF و MVF قرار دارد، در واقع نشان دهنده تفاوت ظاهری دراین 2 مدل گیربکس است. در گیربکس های VF FC و MVF FC از فلنج برای پایه گیربکس استفاده شده است که به آن ها پایه فلنج می گویند.

گیربکس هلیکال
نام این گیربکس، از نوع چرخ دنده آن گرفته شده است. در این گیربکس از چرخ دنده های مارپیچ یا هلیکال استفاده شده است که تحمل توان بالا و انتقال نیروی زیادی دارند. معمولا تعداد چرخ دنده های هلیکالی گیربکس، زوج هستند

انواع گیربکس هلیکال
به دلیل ویژگی هایی که چرخ دنده های هلیکال دارند جز پر مصرف ترین ها هستند و به همین دلیل در گیربکس های مختلف با طراحی های متفاوت، استفاده می شوند.

گیربکس های هلیکال به صورت پایه دار و بدون پایه و با ورودی و خروجی های متفاوت شافت، هالو شافت و فلنج تولید می شوند که به صورت شافت مستقیم، چند محور و آویز هستند و در ادامه آن ها را معرفی می کنیم.

شافت مستقیم
در گیربکس هلیکال شافت مستقیم، همان طور که از نام آن مشخص است محور ورودی و خروجی در یک راستا و به صورت مستقیم هستند که اصلی ترین و ساده ترین مدل هلیکال است.

چند محور
در گیربکس های چند محور از چرخ دنده هلیکال و کرانویل پینیون استفاده می شود اما معمولا از چرخ دنده هلیکال استفاده می شود تا گشتاور بالایی داشته باشیم.